วิวัฒนาการกิจการโทรศัพท์ในประเทศไทย
(คัดลอกบางตอนจากวิทยานิพนธ์ เรื่องการพัฒนากิจการโทรคมนาคม โดยมุ่งเน้นการฝึกอบรมของนายเสนาะ ธีวรากร
ผู้ช่วยผู้อำนวยการฝ่ายธุรการ รักษาการผู้อำนวยการฝ่ายธุรการ ในครั้งที่เข้าศึกษาวิทยาลัยการทัพบก สถาบันวิชาการ
ทหารบกชั้นสูง พ.ศ.๒๕๒๘)
นิยามศัพท์
อดีตกาลที่ผ่านมากว่า 100 ปี ยังไม่มีการบัญญัติศัพท์ของถ้อยคำต่างๆ ที่ใช้ในกิจการสื่อสารของประเทศไทย
และเมื่อประเทศไทยได้นำกิจการสื่อสารประเภทต่างๆเข้ามาใช้ แรกเริ่มจะเรียกชื่อกิจการสื่อสารแต่ละประเภท
ทับศัพท์ แล้วมาบัญญัติเป็นภาษาไทยภายหลัง อาทิเช่น
Telegraph ใช้ทับศัพท์ว่า เตลิกราฟ และต่อมาบัญญัติศัพท์ว่า " โทรเลข "
Telephone ใช้ทับศัพท์ว่า เตลิโฟน และต่อมาบัญญัติศัพท์ว่า " โทรศัพท์ "
Radio ใช้ทับศัพท์ว่า เรดิโอ และต่อมาบัญญัติศัพท์ว่า " วิทยุ "
Telecommunication ไม่มีการบัญญัติ ได้บัญญัติศัพท์ว่า " โทรคมนาคม "
เมื่อมีการขยายกิจการโทรเลข โทรศัพท์ วิทยุโทรเลข วิทยุโทรศัพท์ ข้ามประเทศ และข้ามทวีปได้ทั้วโลก กิจการ
สื่อสารทั้งหมดนี้จึงรวมเรียกว่า " กิจการโทรคมนาคม "
ประวัติความเป็นมา
การโทรเลข
การสื่อสารทางโทรเลขในประเทศไทย เริ่มขึ้นในปี พ.ศ. 2412 โดยนายแฮรีริส และนายเปเดอร์สิน
เจ้าพนักงานเดินสายโทรเลขของอังกฤษ ได้ยื่นเรื่องราวต่อรัฐบาลพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
เสนอขอสัมปทานตั้งบริษัทอังกฤษทำการสร้างและดูแลรักษาเส้นทางสายโทรเลขตามหัวเมือง มณทลต่างๆ
![]() |
|
เพียงขอความร่วมมือจากรัฐบาลไทยในการร่วมกันจัดสร้าง แต่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 ไม่พระราชทาน
พระบรมราชานุญาตให้ เนื่องจากพระองค์ไม่ทรงเห็นด้วยกับการที่บริษัทอังกฤษเอาเปรียบประเทศไทยมาก และพอดีกับ
รัฐบาลได้ดำริตกลงสร้างสายโทรเลขเอง มีอำนาจสิทธิขาดสร้างได้แต่เพียงผู้เดียวจึงไม่พระราชทานพระบรมราชานุญาต และได้ให้นายแฮนรีริสทำความเข้าใจกันใหม่ ในเรื่องสัญญาเกี่ยวกับเรื่องนี้ ดังมีรายละเอียดดังนี้
- รัฐบาลไทยจะสร้างสายโทรเลขภายในพระราชอาณาจักรขึ้นเอง ถ้าบริษัทอังกฤษต้องการจะต่อสายโทรเลข
มาเชื่อมกับสายของไทยแล้ว ก็ให้ตกลงทำสัญญากัน- สายโทรเลขที่รัฐบาลจะสร้างขึ้นนั้น จะสร้างให้ดีมีมาตรฐานเหมือนอย่างประเทศอินเดียและยุโรปใช้กันอยู่
- รัฐบาลจะหาผู้ควบคุมดูแลการสร้างสายโทรเลขที่มีความชำนาญ และความสามารถเป็นอย่างดี
- เส้นลวดที่ใช้เดินสายโทรเลขนั้น ต้องอยู่ในความเห็นชอบของรัฐบาลว่าจะกำหนดให้ใช้อย่างไร
- เจ้าพนักงานที่จะมาทำหน้าที่รับส่งโทรเลข ต้องเป็นผู้ที่มีความรู้ความชำนาญเป็นอย่างดี
- ถ้าบริษัทอังกฤษตกลงจะต่อสายโทรเลขกับไทยแล้ว รัฐบาลไทยจะเรียกเก็บเงินค่าส่งข่าวตามความเหมาะสม
- รัฐบาลไทยมีสิทธิที่จะต่อสายโทรเลขของตนให้ไปเชื่อมกับบริษัทใดก็ได้