Links binnen dit dokument (index):

• Periode tot 1940.
• Periode 1940-1945.
• Periode 1945-heden.
• Traditiekamer.
• Een overzicht van alle eenheden die op Twenthe gestationeerd zijn geweest met hun squadronemblemen.

Periode tot 1940

In het jaar 1921 werd, op initiatief van enkele zakenlieden uit de regio, een stuk heide tussen Enschede Hengelo en Oldenzaal geschikt gemaakt voor het beoefenen van de vliegsport. Door de geweldige opmars van de commerciele luchtvaart in de jaren 20 werd in 1929 besloten om van het sportvliegveld een commercieel vliegveld te maken. Mede dankzij de hulp van de KLM werden op 17 juli 1931 de eerste commerciele vluchten vanaf het vliegveld ondernomen. De slechte economische ontwikkelingen van de jaren 30 hadden echter ook hun invloed op de verdere ontwikkeling het vliegveld. Dit had als gevolg dat tegen 1940 het vliegveld alle betekenis voor de luchtvaart had verloren.

1940-1945

Begin 1940 werd de oorlogsdreiging steeds groter. De toenmalige regering wilde niet dat bij een eventuele inval van Duitse troepen het vliegveld ongeschonden in hun handen zou vallen. Daarom werd met hulp van alle omwonenden het hele veld omgeploegd, zodat een luchtlanding op het terrein onmogelijk was. Ook werden de aanwezige hangaars verwoest. Dit alles gebeurde net op tijd, want korte tijd later vielen Duitse troepen ons land binnen en verklaarden, wat ooit vliegveld Twenthe was geweest tot militair terein. In de herfst van 1941 besloten de Duitsers het vliegveld weer te herstellen. Er wordt rium 1500 ha grond gevorderd, 80 ha bos gekapt en in totaal 71 boerderijen en woonhuizen ontruimd. Het oorspronkelijke vliegveldje werd geegaliseerd, uitgebreid van 80 ha naar ruim 900 ha, er werden 3 echte startbanen aangelegd. (Twee van deze startbanen zijn tot op heden nog steeds in gebruik, namelijk baan 06-24 en 11-29. Baan 16-34 (de oude Duitse baan) wordt nu gebruikt als rolbaan). Tevens werden er nieuwe gebouwen geplaatst. Ondanks het feit dat de Duitsers grote plannen hadden met het vliegveld is de vliegbasis eigenlijk alleen operationeel gebruikt tijdens het Ardennenoffensief. De Luftwaffe stationeert in decenber 1944 namelijk 3 vliegende Staffels op de vliegbasis met het doel om vanuit Twenthe deel te nemen aan het Ardennenoffensief. Na het Ardennenoffensief trekken de Duitsers de vliegtuigen van het veld terug en blijft er een kleine bezetting van de Luftwaffe over. Na het Ardennenoffensief besloten de Geallieerden de vliegbasis buiten werking te stellen. Op 17 maart 1945 vallen de geallieerden massaal aan met B-17's. Een bommenregen ploegt het hele veld om en maakt het voor vliegoperaties onbruikbaar. Als de Engelsen het veld uiteindelijk op 1 april 1945 bezetten herstellen ze het en richten hier een logistiek centrum in ter ondersteuning van de geallieerde troepen. Vooral tot V-day is het een komen en gaan van Spitfires, Mustangs, Typhoons, Tempests en Mosquitos. Op 1 november draagt de RAF het vliegveld over aan de Nederlandse luchtmacht (toen nog Leger Luchtmacht Nederland).

1945-heden

Op 15 november 1945 arriveerde de Aanvullende Opleiding Tweemotorigen (AVOT) op Twenthe. De AVOT was uitgerust met een aantal Airspeed Oxfords, tweemotorige propellerkisten die werden gebruikt voor het trainen van bemanningen. 31 maart 1946 geldt echter als officiele oprichtingsdatum van de vliegbasis Twenthe, want op die datum arriveerde het 320 squadron van de marine met B-25's 'Mitchells'. De Jachtvliegschool (JVS) ging vanaf Twenthe met in Engeland gekochte Spitfires de bij de RAF opgeleide Nederlandse vliegers wegwijs maken in het Nederlandse luchtruim. De vliegers en het gronpersoneelvan de JVS kwamen van het, in Engeland opgeheven, 322 squadron. De JVS had nu opdracht gekregen om het 322 squdron opnieuw op te richten voor uitzending naar Nederlands-Indie. Uitgerust met de Spitfire Mk.IX vertrekt het 322 squadron naar Indie om op 30 november 1949 weer op Twenthe terug te keren om vervolgens op non-actief te worden gesteld. In juni 1950 werd het squadron vanuit de JVS opnieuw leven ingeblazen om op 31 augustus 1951 te worden overgeplaatst van Twenthe naar Soesterberg. Op 27 juni 1948 arriveerden de eerste 3 Gloster Meteors F.Mk 4's op Twentse bodem. Ze werden ingedeeld bij de JVS. Nog geen jaar later werd vanuit de JVS op 15 november 1948 het eerst operationele luchtverdedigingssquadron opgericht ( 1 squadron). Later, 28 januari 1949, werd het squadron overgeplaatst naar de vliegbasis Leeuwarden en omgedoopt tot 323 squadron. 1 mei 1950 keert het 323 squadron terug naar Twenthe om op 21 april 1952 voorgoed te vertrekken naar Leeuwarden. Ter compensatie van dit vertrek werd opdezelfde dag het 326 overgeplaatst van Leeuwarden naar Twenthe. Dit squadron was uitgerust met de Gloster Meteor T.Mk 7 en F.Mk 8. Het neemt op Twenthe ondermeer de operationele 40-urige Meteor Training voor zich die alle toekomstige jachtvliegers na hun opleiding bij de JVS kregen. Uiteindelijk wordt het squadron overgeplaatst naar Woensdrecht op 15 december 1956. De JVS was al in juni 1956 overgeplaatst van Twenthe naar Woensdrecht.

Kaasjagers

Op 1 juni 1956 werd het 701 en op 1 december 1956 het 702 AWX (All-Weather Interceptor) squadron geformeerd op Soesterberg, maar geplaatst op Twenthe. Op 23 maart 1959 kwam van Soesterberg het 700 sqn er alsnog bij. Alle drie de squadrons zijn uitgerust met de North American F-86K 'Sabre', in Nederland beter bekend als de Kaasjager. Op 30 juni 1964 vond de allerlaatste F-86K vlucht vanaf Twenthe plaats en een dag later werd het 700 sqn opgeheven, nadat het 702 en 701 al op respectievelijk 1 april 1962 en op 1 juni 1963 waren opgeheven. Een deel van deze vliegtuigen ging naar de Italiaanse luchtmacht, de rest werd verschroot. Een van deze vliegtuigen, de Q-283 is nu als poortwachter te bewonderen op Twenthe. In de tussentijd was het 324 squadron ook nog een tijdje, van 25 september 1958 t/m 29 september 1959, op Twenthe gestationeerd. Dit squadron was uitgerust met de Hawker Hunter F.Mk 6.

Starfighters

De eerste twee door Fokker gebouwde Starfighters werden op 12 december 1962 van Schiphol overgevlogen naar de viegbasis Twenthe. Pas op 24 april 1963 komt de Statfighter-vliegerij echt op gang. Er wordt een conversievlucht gevormd die de naam Operationele Conversie Unit, OCU 'The Dutch Masters', kreeg. In juni arriveren de eerste TF-104G's tweezitters op Twenthe, de eerste TF-104G's in Europa, en is de OCU officieel. In mei van 1963 bevond zich ook de kern van het 306 fotoverkenningssquadron op Twenthe om als eerste squadron te gaan vliegen met de Starfighter. In het begin waren er nog geen RF-104G's (de fotoverkenningsvariant) beschikbaar en vloog men nog met de gewone F-104G's. September 1963 arriveert de eerste RF-104G, maar nog zonder camera's. Pas op 1 oktober 1965 is het 306 sqn volledig operationeel inzetbaar. De OCU werd op 1 oktober 1968 opgeheven en op 3 september 1969 verhuisde het 306 sqn naar Volkel, hiermee verdwenen dus de laatste Starfighters vanaf Twenthe. Als vervanger van de OCU werd de Transitie Vliegeropleiding (TVO) op 14 oktober 1968 van Woensdrecht naar Twenthe overgeplaatst. Uitgerust met de Lockheed T-33A en een RT-33A 'T-Bird' vloog men tot 9 juni 1972. Op die dag vond namelijk de laatste operationele T-33A vlucht vanaf Twenthe plaats, met de M-11.

NF-5's

De Koninklijke Luchtmacht had in het midden van de jaren 60 besloten de overgebleven F-84F 'Thunderstreaks' en T-33's te vervangen de Northrop NF-5. Op 19 november 1969 arriveerden de eerste twee NF-5's via operatie High-Flite, die op 18 maart 1972 werd afgesloten, op Twenthe. Vervolgens werd het 315 sqn dat vanaf Eindhoven vloog met de F-84F op 1 mei 1970 overgeplaatst naar Twenthe om te gaan vliegen met de nieuwe NF-5's. Op 1 oktober 1971 is het squadron operationeel met de NF-5. Op 12 oktober 1972 wordt het 313 sqn opnieuw opgericht vanuit de TVO. Ook uitgerust met de NF-5 neemt dit squadron de Theatre Operational Conversion Course (TOCC) en de Advanced Operational Course (AOC) op zich. De eerste NF-5A, de K-3001, die op 5 maart 1969 uit de fabriek van Canadair rolde, arriveerde op 29 juli 1971 op Twenthe en werd op 19 september 1971 ingedeeld bij de Testgroep vliegtuigbepreoeving. Deze testgroep NF-5 maakte vanaf Twenthe allerlei testvluchten met de K-3001 tot 7 maart 1984. Iets meer dan een maand later werd de testgroep opgeheven. Het toestel was in die tijd herkenbaar aan de lange 'neus-probe'

F-16's

Op 27 maart 1986 arriveerde de eerste F-16 voor het 315 sqn op Twenthe en op 1 november 1987 is men operationeel. De eerste F-16 voor het 313 sqn landde op 13 juni 1987 op Twenthe en was als eerste Nederlandse F-16 voorzien van een remparachute. Op 1 juli 1988 werd de laatst 313 NF-5 vlucht vanaf Twenthe gemaakt. Operationeel op de F-16 is men op 1 april 1990. Het 313 sqn had inmiddels de opleidingstaak overgedragen aan het 316 sqn op Eindhoven en was nu dus ook operationeel inzetbaar. Omdat het oude squadronembleem niet meer bij deze nieuwe taak pastte werd deze verandert in een tijgerkop. Op die manier kon men ook lid worden van de beruchte NATO Tiger Association. Op 1 april 1994 heeft het 313 sqn haar opleidingstaak, TQT (Theatre Qualification Training), weer teruggekregen toen het 316 sqn werd opgeheven.

620 sqn

Naast de vliegende squadrons huisvest de vliegbasis Twenthe nog een derde operationeel squadron, het 620 sqn opgericht op 4 april 1996. Dit 620 sqn is het grondoperationele squadron van de vliegbasis. Het 620 sqn is ontstaan uit het 20 sqn (Luchtmacht Bewaking Squadron, LB) dat al sinds de jaren 50 belast is met de bewaking van het vliegveld en het 222 sqn (Actieve Luchtverdigingssquadron, ALVD). Opgericht op 20 mei 1965 op Twenthe en uitgerust met de Nike Hercules werd het 222 squadron op 1 december 1967 al weer gedeactiveerd. Op 26 november 1981 kreeg het op Twenthe gestationeerde ALVD-squadron het nummer 222 toegekend. Hiermee was het 222 sqn dus herboren. Het 620 sqn is op dit moment uitgerust met Hawk en Stinger luchtdoelraketten en radargeleide 40L70 40 mm Bofor kanonnen. Als squadronembleem gebruikt men het oude 500/700 sqn embleem.

Traditiekamer

Op het zuidkamp van de vliegbasis bevindt zich de traditie-kamer van de vliegbasis. De collectie van de traditie-kamer geeft een beeld van de luchtvaartgeschiedenis in Twente vanaf 1929 tot heden. Ze bestaat uit foto's, documenten en delen van al dan niet opgegraven vliegtuigen. Bovendien bevinden zich in een hangaar een Gloster Meteor T.Mk 7 en een Lockheed TF-104G 'Starfighter'.

Overzicht van alle eenheden/squadrons die ooit op Twenthe gestationeerd zijn geweest na 1945.